bongerd groote veen
Bongerd Groote Veen
Walnoot bacteriebrand
(Xanthomonas juglandis)
walnootboom
3 walnoten

Walnoot bacteriebrand.
Het begint wat onschuldig met wat bruine vlekjes op de bolsters en bladeren. Waarnemingen op een later tijdstip leert al snel dat het een valse onschuldigheid betreft. De bladeren en bolsters vertonen nu grotere en gitzwarte onheilspellende plekken. Wat is er aan de hand en wat kunnen we er tegen doen?

Ontstaan
Gebreksziekten ontstaan door onbalans van bepaalde voedingsstoffen en mineralen. Ongunstige factoren zoals natte ondoorlatende gronden, parasitaire insecten, ongunstige standplaats en slechte klimatologische omstandigheden werken eveneens gebreksziekten in de hand.

Oorzaak
Enkele van de bovenstaande factoren is ook de oorzaak van de bacteriebrand, ook wel bacterieziekte genoemd, bij walnoten. De bacteriebrand treedt vooral op bij ongunstige klimatologische omstandigheden zoals een combinatie van hoge relatieve vochtigheid en warmte. Bij temperaturen tussen de 16 en 29 ºC. en vooral tijdens de bloei is de boom zeer vatbaar. Parasiterende insecten zoals bladluizen die veel vocht wegtrekken uit de bladeren zorgen ervoor dat de boom verzwakt en vatbaarder wordt voor deze aandoening. De bonte okkernootbladluis en de gele okkernootbladluis zijn de bekendste luizen soorten op de notenbomen. Ondoorlatende grond zorgt ervoor dat de boom regelmatig met “natte voeten” staat wat een gunstig effect heeft op het ontstaan van bacteriebrand. Sterke groei van jonge scheuten, bijvoorbeeld overbemesting door stikstof giften, werken bacteriebrand in de hand. Ook juveniele bomen zijn vatbaarder door de sterkere groei die de jeugdfase nu eenmaal met zich meebrengt. Op een schrale wat armere goed doorlatende grondsoort komt de aandoening veel minder voor.

Herkenning
De bacterieziekte is te herkennen aan de bruine vlekken op blad en bolster, die later zwart worden en omgeven zijn door een dun water doordrenkte halo. De bacterie tast tevens de knoppen en scheuten aan. Op de jonge scheuten ontwikkelen zich kankerplekken die de scheuten doen uitdrogen. De noten binnen in de bolster worden eveneens aangetast. Ze worden zwart en verslijmen. De boom gaat er niet dood aan maar het vruchtverlies kan dramatische vormen aannemen. Niet alle rassen zijn even gevoelig voor bacteriebrand.

openwalnoot
Verspreiding
De bacterie overleeft in de knoppen. De aandoening wordt via het stuifmeel van de mannelijke katjes overgebracht. Het is daarom een goede zaak dat de naast gelegen notenbomen in de gaten worden gehouden. De bacteriebrand tast ook de gemengde knoppen aan, waardoor de oogst in het volgend jaar onder druk komt te staan.
Snoeien
Snoeien is groeien is een bekende uitdrukking bij pomologen. Groeien geeft extra kans op bacteriebrand. Wees daarom zeer terughoudend met het snoeien van notenbomen. Een walnoot moet zo min mogelijk gesnoeid worden. Als snoeien toch noodzakelijk is beperk dan het snoeien tot het verwijderen van dood hout, het bijstellen van de kroonvorm of opbouw bij jonge bomen en het weg knippen van kankerplekken. De beste snoeitijd is wanneer de boom vol in blad staat, in de periode rondom de langste dag. De groeiprikkels die ontstaan na het snoeien kan de boom kwijt aan de bladeren, nieuwe knoppen, vruchten en twijgen zodat de hergroei en het bloeden van de wonden beperkt blijft. Bepaalde soorten walnoten verdragen helemaal geen snoei.
Snoei niet terug in overjarig hout, de knoppen op dit hout lopen niet of heel moeilijk uit.
Bestrijding
Alle aangetaste bolsters en bladeren en verslijmde vruchten verwijderen en de kankers in de boom wegknippen. Gooi dit niet op de composthoop want hier ontstaan weer nieuwe infectiebronnen. Door het wegnemen van aangetaste delen kunt u de aandoening onder controle houden en is dan ook een van de belangrijkste middelen.
De grond mag absoluut niet zuur zijn en moet veel kalk, magnesium, sporenelementen en fosfaat bevatten. Zorg voor een goede standplaats met veel licht en zon.

22.05.2011