Bramley's Seedling, appelboom

Boomsoort:

Appelboom.

Originele naam:

Bramley's Seedling

Synoniemen:

Triomphe de Kiel.*)
Bakappel.
Bramley.
Pannekoekappel.
Bramley`s Sämling.
Sedeling. (in de provincies Groningen en Drenthe.)

*) In de "Handels-Prijscourant - 1921" van handelskwekerij F.Kuiper te Veendam (Hofleverancier met 80 bekroonde vruchten) staat vermeld onder het hoofdstuk "Nieuwe nog weinig bekende appels" Triumph De Kiel. "Triumph de Kiel, extra sterk zeer gezond groeiende boom, een der grootste appels, mooi van stuk, lekker van smaak. Duurt tot Maart. Draagt best, verdient alle aanbeveling." Onder de reeds bekende appels staat de Bramley's Seedling vermeld, met de consumptieperiode december / april.

Herkomst:
De beroemde Engelse kookappel die eigenlijk "Brailsford Seedling" had moeten heten.
Bijna twee eeuwen geleden (periode 1809 - 1815) plantte de nog jonge Miss Mary Ann Brailsford enkele appelpitten in potten die ze in haar tuin te Easthorp (Southwell, Nottinghamshire) plaatste. Uit een van die pitjes groeide een gezonde boom uit waaraan de grote vruchten voor het eerst in 1837 te bewonderen waren.

Matthews Bramley (geb.in Balderton 1796) trouwde op 27 jarige leeftijd (1823) met Ann Smith en zij vertrokken samen van Balderton naar Easthorp in Southwell, waar hij bakker was. Bramley kocht in 1846 het huis en de tuin waar de appels groeiden die Mary Ann Brailsford had geplant. De 17 jarige zoon Henry van de plaatselijke boomkweker Merryweather was zo enthousiast over de vruchten dat hij, in 1856, Bramley vroeg of deze enten wilde afstaan zodat hij ze kon vermeerderen. Bramley gaf hiervoor toestemming echter onder één voorwaarde.

De nieuwe gekweekte bomen, waaraan de beroemde Engelse kookappels hingen, moesten naar de huidige eigenaar van de boom genoemd worden. Bramley`s Seedling.
In 1876 werd de appel voor het eerst tentoongesteld op de Royal Horticultural Society`s Fruit Committee, waarbij de vrucht een hoge waardering kreeg.

De oude oorspronkelijke boom is omgewaaid en op de bestaande wortels zijn nieuwe scheuten gaan groeien. Dat heeft er toe geleid dat op de oeroude boom een nieuwe boom is gegroeid. Deze boom staat er nog steeds. Achter een cottage in Churchstreet nr.75 te Southwell staat hij in volle glorie, 200 jaar oud. De huidige bewoonster, Miss Nancy Harrison, verwelkomt u graag.

Tegenwoordig hebben de nazaten van Mr. H.Merryweather nog steeds een tuincentrum in het centrum van Southwell, hier kunt een tentoonstelling over deze beroemde historische appel bezoeken.

Vrucht:

plukrijp:

half oktober.

consumptierijp:

tot begin april.

afmetingen:

groot tot zeer groot, wordt wel eens de Goliath onder de appels genoemd. Onregelmatig van vorm. Ze zijn meer breed dan hoog en vruchten van 500 gram zijn geen uitzonderingen.

kelkholte:

matig diep.

kelk:

groot, half open tot gesloten.

steelholte:

ondiep en breed, straalsgewijze beroest.

steel:

kort, ondiep ingeplant.

schil:

glad, de schil wordt vettig als de vrucht afrijpt.

grondkleur:

hard groen.

dekkleur:

groengeel met lichte brons-rode blos aan de zonzijde. Vaak in de grasboomgaard een kleurtje.

vruchtvlees:

de smaak is matig, grof en wit van kleur, hoog zuurgehalte, sappig en tamelijk vast.

klokhuis:

vrij groot, matig met zaden bezet.

Gevoelig voor:
De Bramley heeft in het bloeistadium nogal eens te lijden onder vorstschade. Het gevolg is een verschijnsel dat wordt aangeduid met de naam “vorstneuzen”. De ziekte manifesteert zich als een bruine ring rond de bloemkelk. De gevoeligheid voor vorst heeft er mede toe geleid, dat de Bramley als van mindere kwaliteit werd aangemerkt. Daarom is hij van de lijst van aanbevolen rassen afgevoerd. Onze eigen Goudreinette ( Schone van Boskoop ) heeft uiteindelijk van haar gewonnen.

Oogst:
Groot, heeft neiging tot beurtjaren bij zeer grote opbrengsten. In het begin een matige oogst, later sterk vruchtbaar, draagt vrij vroeg en regelmatig.

Bewaren:
Goed bewaarbaar tot eind januari, last van scald bij te lange opslag. De vruchten worden wel naar Engels voorbeeld in papier gewikkeld om scald tegen te gaan. Vrucht laat zich uitstekend koelen mits de temperatuur niet lager dan 4ºC. komt, waardoor langer bewaren mogelijk is. Zeer geschikt voor gasbewaring bij 10% CO2.

Gebruik:
Vooral als appelmoes, sap en keukengebruik, na langere tijd neemt het zuurgehalte af en kan de vrucht als handappel worden gebruikt, na de jaarwisseling zijn ze op hun lekkerst. Geschikt voor appelwijnen. Is een van onze beste keukenappels. Geeft witte appelmoes.

Boom:
Een zeer sterke groeier, met stevig dik hout dat breed uitgroeit. Plantafstand bij voorkeur meer dan 12 meter. Door de zware groei niet geschikt als bovenbeplanting in de bessen- of moestuin.

Bloei:
Bloeit middentijds en is triploïd, dus niet erg geschikt als bestuiver voor andere rassen.

Opbrengst:

Gelijke bloeiers:

Bestuiving:
De Bramley levert zelf slecht stuifmeel (triploïde), met een kiempercentage van 21-66%. Bloeit middentijds.

Bevruchters:

Cox`s Orange.
Discovery.
Elstar.
James Grieve.
Beauty of Bath.
Jonathan.
Keswick Codlin.
Transparente de Croncels.
Early Victoria.

Boomvorm
Meer geschikt als halfstam dan hoogstam in een kleine tuin. Vormt een breed uitgroeiende open kroon.

Groei:

N.B. de geplaatste grafiek heeft betrekking op Bongerd Groote Veen,
groei van bomen is sterk afhankelijk van plaatselijke omstandigheden!

Onderstam:
Wordt zelfs op M9 nog erg groot. Voor kleinere ruimtes M27 gebruiken.

Weerstandsvermogen:
Geen overmatige gevoeligheden, kan alleen wat last hebben van schurft (Venturia) en op slechte natte gronden wat last van wormstekigheid door het fruitmotje. Vatbaar voor late schurft.

Standplaats:
Geschikt voor de meeste gronden. Doet het zelfs redelijk op minder goede grondsoorten, zoals die met een slecht profiel of droogte gevoelige grond. Ook op veengrond ontwikkelt de Bramley zich uitstekend. Komt veel voor in Zeeland, Groningen en de Zuid-Hollandse eilanden.

Teeltwaarde:
Meest geteelde moesappel van Engeland, zeer gewaardeerde moesappel in Nederland.

Gelijkende vruchten:

Snoeien:
Alleen in de jeugdperiode is het insnoeien van de gesteltakken nodig om een goed vertakte boom te vormen. Later kunt u zich bepalen tot het uitdunnen van te veel hout. De groei raakt er niet spoedig uit. Een aanleg van de kroon met weinig gesteltakken is het beste. Dit ras draagt namelijk op lang vruchthout en vormt zeer zware gesteltakken. Bij een te groot aantal gesteltakken zou de groei te ingrijpend worden om voldoende licht in de kroon te krijgen. Zodanig snoeien dat de eerste meter van de gesteltakken geen zijvertakkingen ontstaan. Maximaal 3 gesteltakken aanhouden.

Oorzaak van verdwijnen:
Bramley`s Seedling was als industrie en vooral als handappel minder van kwaliteit dan Schone van Boskoop. Wat nog verminderd werd door het voorkomen van vorstneuzen. Dit is een bruine ring om de kelk van de vrucht, veroorzaakt door gevoeligheid van bloemen en vruchtjes door lage temperatuur. De vraag van de handel naar Bramley`s Seedling nam af, de prijs daalde en men stopte met het aanplanten van dit ras.

Plantadvies:
In het algemeen aan te raden. Uiteraard moet wel rekening worden gehouden met de specifieke eisen betreffende de standplaats, grondsoort en verzorging.

Diversen:
Hoog vitamine C-gehalte. Komt voor op de rassenlijst voor appels in Drenthe. Jaarlijks beoordelen of de boom gedund moet worden.

Brongegevens:

Het Appel- en Perenboek, blz. 29.
6e Rassenlijst 1948.
Zelf fruit kweken. P.Dekker (1951)
Het leerboek der fruitteelt, blz.515.
Nederlandse Fruitsoorten (1942).
Landleven 3e jaargang, no.3, blz.26.
Verdwenen appel- en perenrassen, blz.17.
Oude fruitrassen in Noord-Nederland. J.Veel & J.Woltema.

02.06.2011